Problemy etyczne i moralne pielęgniarki w dobie współczesnej medycyny

Marta Woźniak          I Pielęgniarstwo    gr. B

Problemy etyczne i moralne pielęgniarki w dobie współczesnej medycyny

We współczesnej medycynie pielęgniarka spotyka się z coraz większą liczbą dylematów moralnych i etycznych. Często wraz z lekarzami podejmują decyzje, od których zależy ludzkie życie. Zastanawiają się czy np. przetoczyć krew, która mogłaby uratować życie, osobie, która tego nie chce z powodów religijnych; kogo można odłączyć od aparatury ratującej życie a kogo nie; czy jeżeli pacjent np. w chorobie nowotworowej zdeklaruje się, że w razie zatrzymania krążenia nie chce być reanimowany, a rodzina z drugiej strony prosi lekarzy, aby zrobili wszystko by uratować temu człowiekowi życie, to co ma zostać zrobione: uszanować wole pacjenta czy wysłuchać próśb rodziny. Powstają coraz to nowe problemy gdyż świat rozwija się w bardzo szybkim tempie, jest coraz więcej przemian społecznych i politycznych, przez co zachwianiu ulega świat wartości. Niektórzy w pogoni za wartościami materialnymi zapominają o podstawowych zasadach współżycia, nie dostrzegają drugiego człowieka i jego potrzeb. Ciągły rozwój i postęp dokonujący się we wszystkich dziedzinach życia dotyczy także medycyny i pielęgniarstwa.

W ciągu minionego stulecia ukształtowane zostały standardy etycznego postępowania pielęgniarek, a także społeczny wizerunek pielęgniarki. Przez pewien czas zachowywanie standardów etycznych oznaczało dla pielęgniarek posłuszeństwo lekarzowi i lojalność wobec szpitala; obecnie jest to wierność normom etycznym podawanym przez zawodowe kodeksy etyczne.

A czym w ogóle jest dylemat etyczny? Najogólniej można powiedzieć, że jest to problem tak trudny, że nie można go rozwiązać w sposób zadowalający albo sytuacja, w której zachodzi konieczność wyboru pomiędzy dwoma niezadowalającymi alternatywami (np. ograniczona ilość leków; powiedzieć, czy nie powiedzieć ciężko choremu człowiekowi lub jego rodzinie o bardzo złym rokowaniu?).

Dylemat etyczny to sytuacja sprzecznych moralnych żądań, wymagających ustosunkowania się do nich i wyboru. Podejmując działania zgodnie z jedną zasadą naruszamy drugą.

Można wyróżnić dwie kategorie problemów etycznych:

1.  Przemoc etyczna, która charakteryzuje się naruszeniem zasad moralnych. Przykładem tego może być pielęgniarka, która swoim zachowaniem pokazuje brak kompetencji i zaniedbuje swoje obowiązki wobec pacjenta nie udzielając mu dostatecznej opieki.
2.  Dylemat etyczny powstający wobec konieczności dokonania wyboru najwłaściwszej metody, gdy jest możliwość znalezienia różnych motywów i kierunków pielęgniarskiego działania. Np. pielęgniarka znajduje się w sytuacji, gdy pacjent nie zgadza się na wykonanie mu pewnych zabiegów koniecznych dla zdrowia.

Problemem natury etycznej jest:

1.  podważanie autorytetu co powoduje brak zaufania pacjenta do danej osoby (np. pielęgniarka pielęgniarce),
2.  błędy jatrogenne,
3.  niedochowanie tajemnicy zawodowej,
4.  nieposzanowanie godności osobistej pacjenta,
5.