Odleżyny

Odleżyny - definicja

„Odleżyna” termin, który pojawił się w 1420 roku. Pochodzi od łacińskiego słowa decumbre leżeć płasko.

Odleżyna (decubitus) jest uszkodzeniem skóry o charakterze owrzodzenia, będącym efektem przewlekłego niedokrwienia tkanek wywołanego przez długotrwały  bądź powtarzający się ucisk, prowadzący do niedokrwienia tkanek.

Odleżyny mechanizm powstawania

Trzy rodzaje ucisku

1.  Proste ciśnienie wywierane na tkanki miękkie przez kościec i podłoże
2.  Tarcie powierzchnią ciała o pościel
3.  Boczne siły rozciągające i ścinające (powodujące śródbłonkowe uszkodzenia w mikrokrążeniu.

Odleżyny mechanizm powstawania

Odleżyny nigdy nie powstają

samoistnie jako jedyna jednostka

chorobowa.

Zwykle stanowią powikłanie

różnych chorób ogólnych,

których konsekwencją

jest przedłużone

unieruchomienie pacjenta.

Odleżyny mechanizm powstawania

Czas wystąpienia odleżyny jest zależny od ogólnego stanu pacjenta i stopnia występowania czynników ryzyka.

U nieprzytomnego odleżyna może powstać nawet po 2 godzinach, u innych w ciągu 14 dni od unieruchomienia.

Odleżyny przyczyny powstania czynniki wewnętrzne

Zaburzenia świadomości, unieruchomienie, porażenia, niedowłady;

Nietrzymanie moczu i stolca

Nieprawidłowy stan odżywienia (niedobory białka, wit C, cynku)

Wychudzenie, otyłość

Odwodnienie

Niedokrwistość

Odleżyny przyczyny powstania

Czynniki zewnętrzne

Ucisk, siły ścinające

Tarcie

Urazy

Zakażenia

Wilgoć

Nieprawidłowa pielęgnacja, sfałdowana pościel, bielizna osobista

Schorzenia skóry: alergia, wypryski

Odleżyny przyczyny towarzyszące

Zaburzenia ze strony układu nerwowego

Zaburzenia ze strony układu krążenia i oddechowego

Ograniczenie możliwości poruszania się oraz zakresu i siły ruchu

Zaburzenia czynności zwieracza odbytu i cewki moczowej

Odleżyny przyczyny towarzyszące

Stan skóry

Płeć (kobiety są bardziej narażone)

Wiek i poziom umysłowy

Masa ciała

Rodzaj skóry

Stan psychiczny chorego

Czynniki zewnętrzne niezależne od kondycji

Temperatura otoczenia

Niewłaściwa bielizna i pościel

Pozostawienie chorego w wilgotnej lub mokrej pościeli

Zaopatrzenie ortopedyczne

Leki (przeciwbólowe, uspokajające, psychotropowe, sterydy)

Zakażenia

Nikotynizm

Czynniki socjalne

Odleżyny miejsca powstawania

Miejsca, gdzie odległość między powierzchnią skóry a znajdującym się pod nią układem kostnym jest niewielka.

Podczas długotrwałego unieruchomienia zwłaszcza na twardym podłożu, dochodzi do ucisku na tkanki, co w dalszej konsekwencji prowadzi do niedokrwienia komórek.

Odleżyny miejsca najbardziej narażone

Kość ogonowa

Pośladki

Kręgosłup

Pięty

Odleżyny długotrwałe leżenie na boku

Kość biodrowa

Kość ramienna

Kość udowa

strona boczna

Kości boczne stopy

Odleżyny objawy wczesne

Zaczerwienienie skóry znikające po usunięciu ucisku

Zaczerwienienie skóry nieznikające po usunięciu ucisku

Pęcherze naskórka

Otarcie naskórka

Odleżyny 4 etapy rozwoju

1.  Długotrwały nacisk na skórę i tkankę podskórną
2.  Niedotlenienie tkanek, zwolnienie przemiany komórkowej
3.  Śmierć komórki
4.  Odleżyna

Odleżyny typy odleżyn

1.  Odleżyny zwykłe wyleczenie do 6 tyg., bez zaburzeń ukrwienia Odleżyny miażdżycowe wyleczenie do 16 tyg., z zaburzeniami ukrwienia
2.  Odleżyny terminalne

umierający

Odleżyny - podział

1.  Odleżyna w stadium powstawania
2.  Odleżyny naskórkowe, powierzchniowe

Odleżyny - podział

1.  Odleżyny skórne

Odleżyny - podział

1.  Odleżyna skórno podskórna
2.  

Odleżyny - podział

1.  Odleżyna podskórna
2.  

Odleżyny - podział

1.  Odleżyny skórno podskórne i podskórne

1.  Odleżyny stare
2.  Przetoki

Klasyfikacja odleżyn skala odleżyn wg Guttmana