Modele pielęgnowania

FILOZOFIA PIELĘGNIARSTWA

  Filozofia początkowo pojęcie oznaczające naukę, zajmującą się poznawaniem natury i prawdy ; w obecnym rozumieniu nauka wieloelementowa, zajmująca się próbą wyjaśnienia przyczyn i sensu bytu, miejscem człowieka we wszechświecie, teorią poznania, logiką i teorią wartości, estetyką i etyką.

   Filozofia to słowo pochodzenia greckiego, oznaczające umiłowanie mądrości. Stanowi

ona bardzo szeroką dziedzinę najogólniejszych rozważań dotyczących natury/istoty oraz

struktury rzeczywistości, a także źródeł i możliwości ludzkiego poznania. Rozważania

filozoficzne skupiają się również wokół wartości, sensu życia oraz sposobów jego godnego

przeżywania (etyka).

Jednym z działów filozofii jest ontologia, tj. nauka zajmująca się ogólną teorią bytu,

charakterem i strukturą rzeczywistości. Swoistą część filozofii bytu stanowi filozofia

człowieka; odnosi się ona do określonej postaci bytu jaką jest człowiek. Ren właśnie dział

filozofii stanowi filozoficzną podstawę nauki i praktyki pielęgniarstwa. Przedmiotem

rozważań filozofii człowieka są między innymi takie pytania:

• jaka jest natura i istota człowieka i jego sposób istnienia?

• jaką pozycję zajmuje człowiek wśród bytów istniejących?

• co warunkuje jego pozycję w świecie? Itd.

Człowiek jako istota pytająca, ujawnia się zwłaszcza w tzw. pytaniach egzystencjalnych.

Pytania te pojawiają się u wszystkich ludzi myślących, dotyczą ludzkiej egzystencji i

struktury człowieka.

  Od lat 50 XX wieku zaczęły powstawać teoretyczne koncepcje pielęgniarstwa

(nazywane również koncepcjami, modelami, teoriami, teoretycznymi ramami pielęgniarstwa).

W opracowaniach tych brakowało jednak rozróżnienia pomiędzy teoriami o charakterze

filozoficznym, a więc nie testowanymi praktycznie, z tymi, które wymagają sprawdzenia w

praktyce. Nie były one także poddawane koniecznym studiom, analizom i krytycznej ocenie.

   We wszystkich wielkich modelach pielęgniarstwa wskazywano na cztery podstawowe

fenomeny pielęgniarstwa: osoba/człowiek, zdrowie, środowisko, pielęgniarstwo.

Pielęgniarstwo to unikatowa autonomiczna działalność w krajowych

systemach ochrony zdrowia, mająca na celu przez swoiste czynności prewencyjne,

terapeutyczno-pielęgnacyjne i edukacyjno-promocyjne przyczynić się do dobrostanu

zdrowotnego jednostek i społeczeństw.

  Funkcje szeroko rozumianych podstaw teoretycznych w pielęgniarstwie, można

uogólnić do:

● podsumowywania wiedzy z zakresu pielęgniarstwa i dostarczania podstaw do

interpretowania obserwacji i faktów istotnych dla pielęgniarstwa;

● pogłębiania fenomenu interesującego naukę o pielęgnowaniu;

● zastosowania teorii pielęgniarstwa w praktyce pielęgniarskiej w celu przewidywania i

wyjaśniania wpływu na proces zdrowienia człowieka poprzez opiekę pielęgniarską;

● dostarczania dowodów na poprawność bądź braki w ujęciu fenomenu pielęgniarstwa;

● tworzenia nowych rozwiązań teoretycznych poprzez analizowanie i kojarzenie

rezultatów badań w jedną całość, co określane jest mianem kumulatywności wiedzy

naukowej.

Na temat funkcji teorii w nauce wypowiada się wieku teoretyków, natomiast

szczególnie adekwatne dla potrzeb pielęgniarstwa wydaje się stwierdzenie Pasteura:

“ Praktyka bez teorii jest jedynie rutyną, tylko teoria może przynieść i rozwinąć ducha

inwencji”.

    Teorie pielęgniarstwa zostały uporządkowane w oparciu o powszechnie uznawane zasady typologii w klasyfikacje:

1. Ze względu na zasięg stosowania teorii w praktyce pielęgniarstwa wyróżniono:

● teorie szerokiego zasięgu,

● teorie średniego zasięgu,

● teorie lokalne

2. Ze względu na poziom ustrukturalizowania teorii wyodrębniono:

● filozofie,

● modele koncepcyjne,

● teorie,

To tylko początek pliku. Cały plik zajmuje 2.32 MB. Pobierz całą treść w pliku.