metodologia badań pedagogicznych- umcs notatki

Metodologia badań pedagogicznych

Nauka jako droga do budowania teorii

Cechą nauki jest to, że wiedza gromadzone jest budowana zgodnie z procedurami na drodze poznania naukowego. To dochodzenie do wiedzy musi być kontrolowalne (z zewnątrz) i powtarzalne.

Cechy poznania naukowego:

-postępowanie badawcze zgodne z metodami naukowymi zapewniającymi racjonalny dobór, układ i metodologiczną poprawność czynności gromadzenia wiedzy; tok dochodzenia do wiedzy musi być powtarzalny i kontrolowany z zewnątrz

-język pozwalający na ścisłe i jednoznaczne formułowanie wyników poznania, zapewniający ich powszechne rozumienie, pozytywną lub negatywną sprawdzalność oraz możliwość porównania z istniejącymi teoriami

-twierdzenia mogą tylko wówczas być uznane za naukowe jeśli mają dostateczne uzasadnienie, pozwalające je przyjąć jako pewne lub odznaczające się wysokim stopniem prawdopodobieństwa

-logiczna spójność zbioru twierdzeń dotyczących przedmiotu badania danej nauki, twierdzenia musza być wzajemnie powiązane, związek przyczynowo-skutkowy

-krytycyzm wobec wszelkich wypowiadanych tez i postawa ustawicznej weryfikacji, rewidowania i rozbudowy istniejącego systemu twierdzeń naukowych

-twórczy charakter rezultatów poznania oraz możliwości ich praktycznego  wdrażania

Kontrolowalność procedur z zewnątrz, dochodzenie do wiedzy musi mieć charakter powtarzalny

Podstawowe funkcje badań pedagogicznych:

- f. opisowa- diagnoza stanu rzeczywistego, jaka jest rzeczywistość lub jej fragment (ocena jest związana z opisem)

-f. wyjaśniająca (eksploracyjna)- dlaczego? Określa fakty i związki

-f. prognostyczna (predykcje)

-F. instrumentalna- (techniczna) projektowanie zmian

Badania ilościowe i jakościowe w pedagogice empirycznej

Pedagogiki empiryczne oparte na doświadczeniach mają charakter ilościowy lub jakościowy.

Badania ilościowe budują model zjawisk lub procesów. Model jest uproszczonym obrazem fragmentu rzeczywistości. Polegają na ilościowym opisie i analizie faktów, zjawisk i procesów. Przedstawiają je w formie zestawień i obliczeń z uwzględnieniem statystyki. Przedmiotem badań może być to co da się policzyć i zmierzyć.

Pomiar jest drogą do budowania uproszczonego modelu.

Badania jakościowe koncentrują się na zjawiskach w całym ich kontekście, ich analizie, związkach o zależnościach; są zazwyczaj opisem i interpretacją pewnego ciągu zdarzeń, także subiektywnych doświadczeń i odczuć osoby badanej jak i prowadzącej badania.

Cechy zmienne- te które przyjmują różne nasilenie (przynajmniej 2 wartości- dychtonomiczna)

Zmienne są próbą uszczegółowienia głównego ich przedmiotu czyli problemów badawczych,jakie zamierza się rozwiązać i hipotez roboczych jakie pragnie się potwierdzić lub odrzucić; zmienne to cechy, symptomy, przejawy charakterystyczne dla badanego faktu, zjawiska czy procesu, czynniki będące ich przyczyną lub skutkiem. Każda ze zmiennych przyjmuje różne wartości(pod zmienne).

Aby badać je empirycznie zachodzi potrzeba ich operacjonalizacji czyli przełożenia na cechy dające się w miarę jednoznacznie identyfikować.

Zmienne: zależne (y)-to co chcemy badać i niezależne(x)-to co wpływa na badaną cechę.

                   Zmienne

                ↙              ↘

Zależne(y) ←  niezależne(x)

                             ↙              ↘

                    Ważne             uboczne

                  ↙       ↘

         Główne    uboczne

Przed przystąpieniem do badań należy dokonać operacjonalizacji zmiennych.

Związki między wskaźnikami a zmienną mogą mieć charakter:

-rzeczowy (empiryczny)- wiem cos z doświadczenia i badań

-definicyjny- tak żeby z niej wynikał sposób badania

-wskaźniki inferencyjne (rozumować, wnioskować) wynikają z przyjęcia pewnej teorii

Zmienne wielowartościowe:

-z. ciągłe- (nieskończona liczba wartości)

-z. skokowe (dyskretna)- skończona liczba wartości

Zmienna wielowartosciowa może być uproszczona (zdychtonizowana) do dwóch wartości.

Zmienna jakościowa (kategorialna)- zmienna, której nasilenie wyraża się za pomocą przymiotników, przysłówków (określeń).

Zmienna ilościowa- jej wartość  jest opisywana za pomocą liczb.

3 rodzaje skal pomiarowych (ilościowych):

- przypisywanie obiektom określonych liczb w skali porządkowej

-skala przedziałowa (interwałowa)- o ile więcej jakiejś właściwości ma jeden obiekt od drugiego (0-wartością umowną

-skala ilorazowa

Przed przystąpieniem do badań trzeba wiedzieć jakie cechy i obiekty nas interesują (definiowanie obiektów i zmiennych).

Definicja klasyczna (co to jest x) i ma 2 człony definiowany i definiujący (rodzaju nadrzędnego i cechy dominującej).

Definicja kontekstowa (postać eksplikacji) określonych słów, terminów, nie daje bezpośredniej odpowiedzi na pytanie co jest x, ale jak go rozpoznać.

Źródła definicji:

-definicja sprawozdawcza- przyjmuje określone rozumienie terminów za autorem

-definicja projektująca- tworząca własne rozumienie terminu.

Problemy badawcze to pytanie lub zestaw pytań...