
Geriatria ściąga notatki
StarzenieSięJakoZj.Demograficzne Def.Kirkwoada-StarzenieSięJestPostępujacym iUogólnionymUszkodzeniemFunkcjiOgr. ,któreProwadziDoUtratyAdaptacji Odp..NaStresRosnąceRyzyko ProcesyBiologiczneSt.Się: -jestPowszechny, nieodwracalny, jednokierunkowy, nierówny Czasie (Heterochroniczny) -wNierównymStopniuDotyczyPoszczególnychNarządów (Heterotropiczny) -ZmianyIwolucyjno-z….. usposabiająDoChorób StarzenieSięPostępuje: W proc.staro.dochodziDoZmniejszenia sie rezerw Czynnościowych, ustroju CoProwadziDoPogorszenia sięSprawnosciOrg. DochodziDoZmianBiochemicznych m.in.w Zakreśle Syntezy,modyfikacji Degradacji Białek.To wKonsekwencjiDo Obnizenia IntywnościWielu proc.życiowych Rozwoju TypowychObj.Starości. Redukcji Ulega: Poj.życiowa płuc/poj.miniut.serca/ zmniejszonaFiltracjaNerkowa/Zmniejsz.obserpcja Przew..Pok/ zmniejszona akt.SzpikuKostnego OBj: UpośledzenieWzroku,słuchu,smaku, UtrataUzębienia,ObniżenieSiłyMieśniowej, kostnej,ZmniejszenieElastycznościSkóry,Zmarszczki,siwienie, Skrócenie iSpłycenieSnu StarzenieSie- zPerespektywyZyciaCzłow.StarzenieSięRozpoczynaPoOsiągnięciu wPełniRozwoju, ToJest wZależnościOdRóżnic BadanychOd 25-30r.ż, zaśKończySięSmiercią max.90-120. StarzenieSieJakoZj.Demograficzne: StarzenieSie wSpoł.JestZjawiskiemStosunkowoNiedawnym, gł.powodemWydłużaniaSie ŻyciaLudzkiego toRozwójCywilizacji Medycyny ŚredniaDł.ŻyciaLudzkiego: (Okr.Histor./Średn.okrPorzeżyciaLudzkiego wLatach) Prahistoria-20 Star.Egipt-21 Star.Grecja iRzym-21-23 Sredniowiecze-21-25 18w-24-29 19w-ok.38 20w wKraj.SłaboRozwinięt.-48-60 ObecnieŚredniaDł.Życia: M-68-69L K-74-76L CorazWięcejOsóbDożywa 100 iWięcejLat, wUsa najwięcej sędziwych 90-100L PodziałOkresów Starz.Się wedł.WHO: (wiek człowieka/okr.starzeniaSię) Od45-59L-starzenieSię 60-74L-WiekStarczy 75-89L-WiekStary Od90-WiekBardzoStary Statystycznie: KażdyMaSzanseDożyćStarosci zROkuNaRok RosnieRzeszaEmerytów zKtórychOd8%-10% wymagaStałejOpieki Pomocy. CałaiWielkaRzeszaPomimoRóznychDolegliwości ProwadziSamodzielnie. ŻycieSatysfakcjonujace, życieDobrejJakości Wraz zWydłużeniemSię ŻyciaPrzybywa Ludzi wPodeszłymWieku, zmieniaSięStosunekOsóbStarszych DoMłodszych. Według WHO: PopulacjaUwazanaJestZa „Młodą” -wówczasGdyTylko 4% wDanymSpoł. Przekroczyło25r.ż PopulacjaDojrzała-65r.ż ukończyło 4-7% Popul.Stara-7%, powyz.65rż Teorie Starzenia się: Aspekty Genet.- tempo i przebieg są uwarunkowane programem genetycznym odziedziczonym po przodkach. Tym mianem Genotyp podlegaCiągłej modyfikacji pod wpł. Epigenetycznym (środ.) wCałymOkresie ontogenezy (życia osobniczego), zarówno w okresie rozwoju jak i starzeniu. Czynniki: Zewn-(środowiskowe )i wewn.(choroby) oddziałują na zapis Genet., kształtując indywidualny poziom wydolnosciMetabolizmu ,sposobó odp.Na stres,oraz cechy fenotypowe w każdym OkresieŻycia i starzenia. |
Uszkodzenia, strsy fiz. I psychiczne-Choroby, zaburzenia równowagi ustroju, mogą wyw.Ekspresje genów. Prowadząc wEfekcie doPrzyspieszenia StarzeniaSię Biologicznego. Prawdopodobieństwo TychZdarzeńNarasta zWiekiem biologicznym ponieważ towarzyszy temu wyczerpanie mechanizmów SamoNaprawczych genomu, osłabienie naturalnych mechanizmów obronnych. PrzyczynyStarzeniaSię-sąZłożone, nieDoKońcaPoznane(istniejeWieleTeoriiStarzeniaSię) 1.T.Telomeroasa- odnosiSięDo tk. Intermiotycznych, takich które mająWydolnoscMetaboliczna Funkcjonalna utrzymująDzieki zachowaniu zdolności doPodziałówKomórkowych (np.nabłonki, naskórek) Za każdym podziałem Tworzą sięMłodeKom., jednak dzieje sięToKosztem SkracaniaTelomerów- krótszych części chromosomu ażDoPełnego ich zredukowania PoOkoło 50 podziałach. DalszePodziały SąNiemozliwe Powodu Braku telomerazy-enzymu odbudowującego telomery, których fizjologicznie zanika w życiu płodowym,a moznaGoWykryć jedynie uTk.Nowotworowej. 2.T.Stresu Oksydacyjnego- dotyczy wszystkich tk. W tym najbardziej wyselekcjonowanych kom.NiezdolnychDoReplikacji, generacja wolnych rodników tlenowych, zachodząca nawet w procesie fizjologicznego oddych. Wewn., nie jest w pełni neutralizowana przez ukł. Antyoksydacyjne. W efekcie tegoCząst.TlenuAktywn.natomiast łączą sie Przypadkowymi zw.Chemicznymi i uszkadzająIchFunkcje, prowadząco mutacji somatycznych o ileZawiodąMechanizmy naprawcze. AKUMULOWANIE(gromadzenie)-uszkodzeńPrzez CałeŻycieUwazaSię ZaGł.Przyczynę współodpowiedzialnaZa NiestabilnoscGenetyczn. iOgraniczenieRezerwyŻyciowej wProc.Starzenia Najogólniej-istotnaMiaraStarzenia sieBiologicznegoJestStopieńOgraniczeniaRezerw ustroju, podejmowanych jako wydolnośćMechanizmówBiolog. buforujących stresy(urazy, choroby) i utrzymujących równowagę środowiska wewn.(pH, Cisn.tętn.) WyrazemRedukcjiRezerwyŻyciowej -starzejacegoSięOrg.JestZmniejszajacaSieStabilnośćŚrod.wewn. (homeostazy), zwłaszcza wSyt.DodatkowychObciążeń(wysiłek, choroba), skłonnośćDo zmian Nieodwracalnych Rosnącego prawdopodobieństwa śmierci StarzenieSięJestOdmienneDla- danego kraju, kontynentu, rasy(murzyniŚrodk.Afryk-starz.sie Szybciej nizEuropejcz.), obszarów klimatycznych- ludność żyjaca Himalajach, (2000m.n.p.m,-cięzkaPracaFiz., dietaUbogotłuszczowa,owoce, kozie mleko- dozywajaPowyżej 100lat) GERIATRIA I GENATOLOGIA GERIATRIA -zajmuje się gł.ChorobamiLudziStarzejacych Się Starych IGENATOLOGIA-nauka oStarościWszystkich zwiaz. zNiąZjawiskach Problemach. JestNauka miedzydyscyplinarną, wJej zakres wchodzi WieleNauk biologicznych, psychol,socjol. Geriatria Polsce-pionieremRozwoju był Lek.BogdanSnarski, balneolog, zorg.weWrocławiu SanatoriumGeriatryczne. 1przych.Geriatr. OpoleŚląskie-W.Pędia(przes), Pl.Towarzystwo Geriatryczne, powst.Oddziały Przychodnie, czasopismo-GereontologiaPolska. PIELĘGNIARSTWO GERIATRYCZNE(specjalizacja)- Powst.wzrostNajstarszychRoczników wPopulacjiPowoduje, żeStaleZwiększaSię też zapotrzebowanie NaOpi... |
Komentarze (0)