Geriatria ściąga notatki

StarzenieSięJakoZj.Demograficzne

Def.Kirkwoada-StarzenieSięJestPostępujacym iUogólnionymUszkodzeniemFunkcjiOgr. ,któreProwadziDoUtratyAdaptacji Odp..NaStresRosnąceRyzyko

ProcesyBiologiczneSt.Się:

-jestPowszechny, nieodwracalny, jednokierunkowy, nierówny Czasie (Heterochroniczny)

-wNierównymStopniuDotyczyPoszczególnychNarządów (Heterotropiczny)

-ZmianyIwolucyjno-z….. usposabiająDoChorób

StarzenieSięPostępuje:

W proc.staro.dochodziDoZmniejszenia sie rezerw Czynnościowych, ustroju CoProwadziDoPogorszenia sięSprawnosciOrg. DochodziDoZmianBiochemicznych m.in.w Zakreśle

Syntezy,modyfikacji Degradacji Białek.To wKonsekwencjiDo Obnizenia IntywnościWielu proc.życiowych Rozwoju TypowychObj.Starości.

Redukcji Ulega:

Poj.życiowa płuc/poj.miniut.serca/ zmniejszonaFiltracjaNerkowa/Zmniejsz.obserpcja Przew..Pok/

zmniejszona akt.SzpikuKostnego

OBj:

UpośledzenieWzroku,słuchu,smaku, UtrataUzębienia,ObniżenieSiłyMieśniowej, kostnej,ZmniejszenieElastycznościSkóry,Zmarszczki,siwienie, Skrócenie iSpłycenieSnu

StarzenieSie- zPerespektywyZyciaCzłow.StarzenieSięRozpoczynaPoOsiągnięciu wPełniRozwoju, ToJest wZależnościOdRóżnic BadanychOd 25-30r.ż, zaśKończySięSmiercią max.90-120.

StarzenieSieJakoZj.Demograficzne:

StarzenieSie wSpoł.JestZjawiskiemStosunkowoNiedawnym, gł.powodemWydłużaniaSie ŻyciaLudzkiego toRozwójCywilizacji Medycyny

ŚredniaDł.ŻyciaLudzkiego:

(Okr.Histor./Średn.okrPorzeżyciaLudzkiego wLatach)

Prahistoria-20

Star.Egipt-21

Star.Grecja iRzym-21-23

Sredniowiecze-21-25

18w-24-29

19w-ok.38

20w wKraj.SłaboRozwinięt.-48-60

ObecnieŚredniaDł.Życia:

M-68-69L

K-74-76L

CorazWięcejOsóbDożywa 100 iWięcejLat, wUsa najwięcej sędziwych 90-100L

PodziałOkresów Starz.Się wedł.WHO:

(wiek człowieka/okr.starzeniaSię)

Od45-59L-starzenieSię

60-74L-WiekStarczy

75-89L-WiekStary

Od90-WiekBardzoStary

Statystycznie:

KażdyMaSzanseDożyćStarosci zROkuNaRok RosnieRzeszaEmerytów zKtórychOd8%-10% wymagaStałejOpieki Pomocy. CałaiWielkaRzeszaPomimoRóznychDolegliwości ProwadziSamodzielnie. ŻycieSatysfakcjonujace, życieDobrejJakości Wraz zWydłużeniemSię ŻyciaPrzybywa Ludzi wPodeszłymWieku, zmieniaSięStosunekOsóbStarszych DoMłodszych.

Według WHO:

PopulacjaUwazanaJestZa „Młodą” -wówczasGdyTylko 4% wDanymSpoł. Przekroczyło25r.ż

PopulacjaDojrzała-65r.ż ukończyło 4-7%

Popul.Stara-7%, powyz.65rż

Teorie Starzenia się:

Aspekty Genet.- tempo i przebieg są uwarunkowane programem genetycznym odziedziczonym po przodkach. Tym mianem Genotyp podlegaCiągłej modyfikacji pod wpł. Epigenetycznym (środ.)

wCałymOkresie ontogenezy (życia osobniczego), zarówno w okresie rozwoju jak i starzeniu.

Czynniki:

Zewn-(środowiskowe )i wewn.(choroby) oddziałują na zapis Genet., kształtując indywidualny poziom wydolnosciMetabolizmu ,sposobó odp.Na stres,oraz cechy fenotypowe w każdym OkresieŻycia i starzenia.

Uszkodzenia, strsy fiz. I psychiczne-Choroby, zaburzenia równowagi ustroju, mogą wyw.Ekspresje genów. Prowadząc wEfekcie doPrzyspieszenia StarzeniaSię Biologicznego. Prawdopodobieństwo

TychZdarzeńNarasta zWiekiem biologicznym ponieważ towarzyszy temu wyczerpanie mechanizmów SamoNaprawczych genomu, osłabienie naturalnych mechanizmów obronnych.

PrzyczynyStarzeniaSię-sąZłożone, nieDoKońcaPoznane(istniejeWieleTeoriiStarzeniaSię)

1.T.Telomeroasa- odnosiSięDo tk. Intermiotycznych, takich które mająWydolnoscMetaboliczna Funkcjonalna utrzymująDzieki zachowaniu zdolności doPodziałówKomórkowych (np.nabłonki, naskórek) Za każdym podziałem Tworzą sięMłodeKom., jednak dzieje sięToKosztem SkracaniaTelomerów- krótszych części chromosomu ażDoPełnego ich zredukowania PoOkoło 50 podziałach. DalszePodziały SąNiemozliwe Powodu Braku telomerazy-enzymu odbudowującego telomery, których fizjologicznie zanika w życiu płodowym,a moznaGoWykryć jedynie uTk.Nowotworowej.

2.T.Stresu Oksydacyjnego- dotyczy wszystkich tk. W tym najbardziej wyselekcjonowanych kom.NiezdolnychDoReplikacji, generacja wolnych rodników tlenowych, zachodząca nawet w procesie fizjologicznego oddych. Wewn., nie jest w pełni neutralizowana przez ukł. Antyoksydacyjne. W efekcie tegoCząst.TlenuAktywn.natomiast łączą sie Przypadkowymi zw.Chemicznymi i uszkadzająIchFunkcje, prowadząco mutacji somatycznych o ileZawiodąMechanizmy naprawcze.

AKUMULOWANIE(gromadzenie)-uszkodzeńPrzez CałeŻycieUwazaSię ZaGł.Przyczynę współodpowiedzialnaZa NiestabilnoscGenetyczn. iOgraniczenieRezerwyŻyciowej wProc.Starzenia

Najogólniej-istotnaMiaraStarzenia sieBiologicznegoJestStopieńOgraniczeniaRezerw ustroju, podejmowanych jako wydolnośćMechanizmówBiolog. buforujących stresy(urazy, choroby) i utrzymujących równowagę środowiska wewn.(pH, Cisn.tętn.)

WyrazemRedukcjiRezerwyŻyciowej -starzejacegoSięOrg.JestZmniejszajacaSieStabilnośćŚrod.wewn. (homeostazy), zwłaszcza wSyt.DodatkowychObciążeń(wysiłek, choroba), skłonnośćDo zmian Nieodwracalnych Rosnącego prawdopodobieństwa śmierci

StarzenieSięJestOdmienneDla- danego kraju, kontynentu, rasy(murzyniŚrodk.Afryk-starz.sie Szybciej nizEuropejcz.), obszarów klimatycznych- ludność żyjaca Himalajach, (2000m.n.p.m,-cięzkaPracaFiz., dietaUbogotłuszczowa,owoce, kozie mleko- dozywajaPowyżej 100lat)

GERIATRIA I GENATOLOGIA

GERIATRIA -zajmuje się gł.ChorobamiLudziStarzejacych Się Starych

IGENATOLOGIA-nauka oStarościWszystkich zwiaz. zNiąZjawiskach Problemach. JestNauka miedzydyscyplinarną, wJej zakres wchodzi WieleNauk biologicznych, psychol,socjol.

Geriatria Polsce-pionieremRozwoju był Lek.BogdanSnarski, balneolog, zorg.weWrocławiu SanatoriumGeriatryczne. 1przych.Geriatr. OpoleŚląskie-W.Pędia(przes), Pl.Towarzystwo Geriatryczne, powst.Oddziały Przychodnie, czasopismo-GereontologiaPolska.

PIELĘGNIARSTWO GERIATRYCZNE(specjalizacja)- Powst.wzrostNajstarszychRoczników wPopulacjiPowoduje, żeStaleZwiększaSię też zapotrzebowanie NaOpi...