geriatria

GERIATRIA KLINIKA – WYKŁAD 1       dr. Urszula Kwapisz
UWARUNKOWANIA PSYCHOSPOŁECZNE STAROŚCI
MECHANIZMY STARZENIA SIĘ – WSPÓŁCZESNE TEORIE
Biologiczne aspekty starzenia się:
I. Teorie genetyczne
      teoria sumowania się błędów
      neurogenna teoria starzenia
      teoria zegara molekularnego
Wg. Brocklenhust starzenie jest : kontynuacja programu różnicowania ze śmiercią, ma wartości ewolucyjne dla wydłużenia przeżycia gatunków.
II. Teorie stochastyczne
      teoria wolnych rodników (twórca HArman) – gromadzenie nieprawidłowych produktów
      teoria chemicznych połączeń krzyżowych (zmiany degeneracyjne kolagenu – twórca Bjorksten)
      teoria immunologiczna
      teoria endokrynna
Psychologiczne aspekty starzenia się:
      deprywacja potrzeb (Kocowski, Maslow)
      wpływ osobowości, pamięć, uczenie się, poczucie tożsamości, intelekt – teoria Eriksona - zapobieganie patologii starczej poprzez:
1 etap: od dzieciństwa do dojrzałości – zapewnienie korzystnych warunków środowiskowych, żywienie, higiena
2 etap: od późnej dojrzałości do wczesnej starości – wielokierunkowe rozpoznawanie, wczesne leczenie przyczynowe, psychologiczne przygotowanie do starości
3 etap: późna starość – leczenie (objawowe), kompensacja utraconej sprawności, organizacja życia, pomoc, pielęgnacja.
      typy osobowości - B. Neugarten, jednostki zrównoważone osiąganie celu
      ocena stanu psychicznego za pomocą testów psychometrycznych
      uczenie się, zwolniony czas reakcji, upośledzenie odbierania doznań zmysłowych, trudności w skupieniu uwagi, dążenie do wyznaczania zadań krótkoterminowych, wpływa motywacji do wykonywania zadań, zdolności kognitywne
      inteligencja – wykonywanie zadań, hobby
      postawy – konstruktywność, zależność, obronność, wrogość, niemożność, samobójstwo
Socjologiczne aspekty starości:
      przejście na emeryturę, okres wycofywania się
      czas strat, statusu, roli społecznej, środowiska pracy, trybu życia
      samo