Definicje pedagogiczne

EDUKACJA (znaczenie tradycyjne) ogół wpływów na jednostki i grupy ludzkie, wpływów sprzyjających takiemu ich rozwojowi i wykorzystywaniu posiadanych możliwości, aby w maksymalnym stopniu  stały się świadomymi i twórczymi członkami wspólnoty (społecznej, kulturowej, narodowej, globalnej) oraz by stały się zdolne do aktywnej samorealizacji, niepowtarzalnej, trwałej tożsamości i odrębności, były zdolne do rozwijania własnego JA poprzez podejmowanie „zadań ponadosobistych”, poprzez utrzymywanie ciągłości własnego JA w oku spełniania „zadań dalekich”.

*to ogół czynności prowadzenia drugiego człowieka i jego własnej aktywności w osiąganiu pełnych i swoistych dlań możliwości, jak też ogół wpływów i funkcji ustanawiających  regulujących osobowość człowieka i jego zachowanie w relacji do innych ludzi i całego świata.

[Z. Kwieciński]

EDUKACJA (znaczenie współczesne) ogół oddziaływań międzygeneracyjnych służących formowaniu całokształtu zdolności życiowych człowieka (fizycznych, poznawczych, estetycznych, moralnych, religijnych) czyniących z niego istotę dojrzałą, świadomie realizującą się, „zadomowioną” w danej kulturze, zdolna do konserwatywnej krytyki i refleksyjnej afirmacji (…).

[Leksykon PWN, Pedagogika]

PEDAGOGIKA (znaczenie tradycyjne) dyscyplina nauki zajmująca się badaniem szeroko rozumianych procesów edukacyjnych (…) w niektórych państwach pedagogika jest traktowana jako odrębna dyscyplina nauk, natomiast w innych,  zwłaszcza w krajach anglosaskich ni jest wyróżniona wprost; na uniwersytetach istnieją jednak wydziały nauk o edukacji.

[T. Hejnicka-Bezwińska pedagogika w: Wielka Encyklopedia PWN, tom 20]

PEDAGOGIKA (znaczenie współczesne) dziedzina (dyscyplina) zajmująca się badaniem szeroko rozumianych procesów edukacyjnych oraz uwarunkowań dyskursu edukacyjnego.  [Leksykon PWN]

PEDAGOGIA (znaczenie tradycyjne) zespół środków i metod wychowawczych stosowanych przez nauczycieli; pojęcie pedagogia odnosi się do praktyki sztuki wychowania.

[Wielka Encyklopedia PWN, tom 20

PEDAGOGIA (znaczenie współczesne) obecnie termin pedagogia niekiedy jest używany na określenie paradygmatu pedagogicznego, który może przybrać postać doktryny pedagogicznej i ideologii edukacyjnej ukrytego programu wychowawczego.

[Wielka Encyklopedia PWN]

PEDAGOGIA (wg Bernsteina) jest stałym procesem, poprzez który jednostka przyswaja sobie nowe formy (lub rozwija dotychczas istniejące formy) postępowania, wiedzy, umiejętności i kryteria ich oceny od kogoś (lub czegoś), kogo uznaje za stosownego  ich dostarczyciela (przekaziciela); ewaluatora stosowanego z punktu widzenia przyswajającego lun innej osoby (instytucji) czy obydwu naraz.

[B. Bernstein, Pedagogi, Symbolic and Identiti]

DOKTRYNA PEDAGOGICZNA to autorska koncepcja celowościowych procesów edukacyjnych (kształcenie I wychowanie); na doktrynę składają się:

- opis i uzasadnienie celów;

- opis systemu oddziaływań mających uzasadnienie w teoriach naukowych;

- dyrektywy praktycznego działania.

(miała opisywać po co są tworzone celowościowe procesy edukacyjne, jakie działania należy podjąć, jak każdą z tych czynności realizować w sposób najbardziej skuteczny)

IDEOLOGIA EDUKACYJNA nie jest napisana, nie ma autora, można ją odczytać z praktyki edukacyjnej i polityki oświatowej, trzeba ją zrekonstruować opisać, odkryć, wyjaśnić, zinterpretować, przekazać ideologie edukacyjną nie jest podana wprost, jest zawsze ideologią określonego miejsca i czasu historycznego, powstały modele ideologii edukacyjnej liberalnej i konserwatywnej

*model ideologii liberalnej oparty na ideologii pajdocentrycznej Ellen Key „Pajdocentryzm”; rewolucja pajdocentryczna polegała na tym, że w wyniku tej rewolucji z kategorii dzieci i młodzieży starali się zrobić centrum świata.

*model ideologii konserwatywnej założenie, że dziecko musi być przydatne temu światu świat ma strukturę i dziecko trzeba wpisać w ta strukturę, do świata lub jego segmentów.

[Leksykon PWN]

UKRYTY PROGRAM WYCHOWAWCZY nie zapisany w dokumentach programowych i nieuświadamiany zarówno przez uczniów, jak i nauczycieli; program wychowawczy realizowany w szkole, wynikający z faktu, iż instytucje oświatowe nie są neutralne i niezależne wobec sytuacji politycznej, ekonomicznej, społecznej czy kulturowej, współkrytyczna refleksja pedagogiczna analizując treści i formy kodów edukacyjnych, postaci organizacyjne i metody pracy czy stosunek do „inności” ujawnia ukryte uwarunkowania działalności szkoły.

[Leksykon PWN]

- forma paradygmatu edukacyjnego, która możemy odczytać z działań pojedynczego człowieka lub instytucji np. ukryty program wychowawczy mamy, rodziny, nauczycieli, szkoły; każdy realizuje program, nie każdy jest tego świadom.

DYSKURS EDUKACYJNY łac. Discursus rozmowa;

1.  Uwarunkowane historycznie i epistemologicznie reguły budowy wypowiedzi na temat edukacji;

- każda epoka tworzy inny rodzaj wiedzy o edukacji i dyskursu edukacyjnego, źródła cywilizacji: filozofia (gracy), prawo (rzymianie), nauka (Francja, Niemcy); okres cywilizacji można podzielić na premodernizm (oparta na wiedzy potocznej, teologicznej, filozoficznej), modernizm  (wytworzyła wiedze naukową o edukacji) i postmodernizm (zwątpiła w sens wiedzy naukowej o edukacji i wytwarzanej pedagogiki);

1.  Obecny w szkole gatunek „mowy”, będący rodzajem wyspecjalizowanej praktyki komunikatywnej, która ma swoje reguły i prawa;

- forma przekazu danych, wiedzy: nauczanie (wykład) i uczenie się;

*forma nauczania klasyczną forma nauczania jest wykład (wady i zalety)

*forma uczenia się konwersatoria i seminaria nie powinny być związane z przekazem danych; ideą konwersatoriów powinno być, aby student miał okazję z dach i informacji budować wiedzę.

1.  Zdarzenia interakcyjne...